.jpg)
Overvakingsprogrammet for fôr og fôrvarer omfatta i 2023 blant anna muggsoppgifter, også kalla mykotoksin, av potensiell betydning i havre, bygg, rug, mais, og dessutan i kraftfôr til gris og fjørfe. I tillegg vart bygg og rug undersøkt for mjøldryga.
Med unntak av éi prøve av havre som inneheldt for høgt innhald av toksina T-2+HT-2, låg alle resultata innanfor fastsetja eller rettleiande grenseverdiar. T-2 og HT-2 er muggsoppgifter av typen trichothecener som er kjende for, ved for høge mengder, mellom anna å kunna påverka appetitt, vekst, forstyrra immunsystemet og gi åtferdsendringar.
Gjennomsnittleg lågare konsentrasjon i havre enn i 2022
Muggsoppgifter i norsk korn blir laga av muggsoppar i slekta Fusarium, og dei vanlegaste Fusarium-toksina blir overvakte i fôr og fôrvarer. Muggsoppgifta som oftast blir danna i norsk korn er trichothecenet deoksynivalenol (DON). Konsentrasjonane av DON i havre var dei høgaste sidan 2012, men det vart ikkje funne nokon forskjellar i innhald av DON i havre frå ulike geografiske område. Gjennomsnittleg var nivåa av T-2/HT-2 toksin lågare enn i 2022 og under gjennomsnittskonsentrasjonane for dei siste ti åra. Nivåa av muggsoppgifta zearalenon (ZEA) var høgare enn tidlegare år, men framleis langt under tilrådde maksimumsverdiar for fôrvarer. ZEA er ei muggsoppgift som er kjend for å verkt som østrogen.
Lågare toksinnivå i bygg og rug enn i havre
I bygg vart det påvist trichothecener i låge nivå i ein stor del av prøvene, men nivåa var låge i forhold til tilrådde grenseverdiar i fôrvarer. ZEA vart funnen i høgare konsentrasjonar enn før, men ingen prøver hadde eit innhald over dei tilrådde grenseverdiane. mjøldryga vart funne i nokre prøver i låge nivå. I rug vart mjøldryga påviste i alle prøver og i svært høge nivå i fleire prøver. Ettersom prøvene vart samla frå rugpartiene før reinsing for mjøldryge, er resultata ikkje representative for rug på marknaden
Mais og kraftfôr
I mais vart det ikkje påvist lagringstoksin av typen aflatoksiner eller okratoksin A (OTA) i nokon av dei seks prøvene som vart tekne i løpet av året. ZEA vart funnen i dei fleste prøvene, alle var under rettleiande grense.
I kraftfôr til gris vart det funne DON i dei fleste prøvene, alle i ubetydelege konsentrasjonar. Andre trichothecener, og dessutan ZEA, fumonisiner og OTA vart ikkje gjord påvisingar av betydning. I kraftfôr til fjørfe vart det funne låge mengder av trichothecener og zearalenon i alle prøvene. Mjøldrygealkaloid, giftar frå soppen mjøldryga, vart funne i låge konsentrasjonar i enkelte prøver. Okratoksin A vart ikkje påvist og ingen prøver av fjørfefôr overskrei dei tilrådde grenseverdiane for mykotoksin i fjørfefôr.