Leptospirose er ein liste 2-sjukdom, og førekomst av eller mistanke om leptospirose skal straks rapporterast til Mattilsynet.

Smittestoff og smittevegar

Det finst fleire variantar av bakterien Leptospira interrogans, og desse variantane har ulike dyreartar som hovudreservoar.

Bakterien blir skilt ut med urin frå sjuke dyr og kan smitta ved kontakt med slimhinner, til dømes i auge, nase og munn, og gjennom rifter og sår i huda.

Sjukdomsteikn og diagnostikk

Vanlege symptom hos hund er nedsett allmenntilstand, oppkast og diaré. Utan behandling kan sjukdommen gå  over i ei kronisk form, og kan enda med døden. Hos andre husdyr og ville dyr kan bakterien vera årsak til reproduksjonsproblem som omløp, abort og daudfødde og svaktfødde individ.

Leptospirose er sjeldan årsak til sjukdom hos menneske i Noreg. Hos menneske er symptoma til vanleg influensaliknande, men hjernehinnebetennelse, lever- og nyresvikt kan førekoma. Menneske blir oftast smitta via drikkevatn eller ved å bada i vatn som er ureina av urin frå smitta dyr. Bakterien kan også smitta direkte frå dyr til menneske. Les meir om leptospirose hos menneske hos Folkehelseinstituttet.

Diagnostikk

Ved mistanke om leptospirose blir prøver frå blod eller kroppsholevæske undersøkt med omsyn til antistoff mot aktuelle variantar av bakterien. Leptospirer i blod, urin eller vevsprøvar kan også påvisast ved dyrking på spesielle næringsmedium. Bakterien kan også påvisast direkte i prøvematerialet ved mikroskopi og bruk av immunteknikkar eller molekylærbiologiske metodar.

Førekomst

Denne sjukdommen er blitt meir aktuell i Noreg på grunn av at fleire reiser med hund til land med endemisk førekomst av leptospirose, og særleg om ein importerer hundar. I det siste er også innlandsk smitte av hund blitt påvist.

Bakterien finst i norsk fauna, truleg med rotte som hovudvert, og dette kan vera ei smittekjelde for hund. I ei undersøking av blodprøvar frå raudrev var ca. 10 % av prøvane positive for antistoff mot ein underart av L. interrogans.

Leptospirose kan finnast hos husdyr, ville dyr og menneske i heile verda, men er vanlegast i land med tropisk og temperert klima.

Tiltak

Leptospirose er ein liste 2-sjukdom. Dersom ein planlegg ferie med hund i Sør- eller Aust-Europa, bør ein vaksinera hunden mot leptospirose. Elles er det viktig å unngå kontakt med dammar med stilleståande vatn då desse kan vera ureina med leptospirer frå gnagarar i området.