Dávdamearkkat

Bakteria Fusobacterium necrophorum sáhttá infiseret (siedjudit) háviid ja árppaid liikkis ja šliiveasis ja buktit iešguđetlágan vigiid sorjavaš gos infekšuvdna (siedjun) dáhpáhuvvá. Infekšuvnna dovdomearka lea vuolšun/siedjun oktan ceallačoahkkejámuin.

Bakteria sáhttá vuolšudit/siedjudit njámmi (govva 1). Dát bohccot soalssidit dalle, njálmmis leat bákčasat ja dain leat váttisvuođat borrat ja juhkat. Jápmán bohccuin sáhttá oaidnit ahte infekšuvdna (siedja) sáhttá laskat suolbmudanvuogádahkii (govva 2) ja eará siskkit orgánaide. Miesit sáhttet maiddái doalvvuhit njoammuma ruoksái siedjuda/vuolšuda ruovssi.

Bakteria sáhttá maiddái vuolšudit vuolleliikki, suotnaapparáhta ja lađđasiid vuolemusas juolggis (govva 3). Dát mielddisbuktá skierbmuma, bohtaneami ja mihtilmas šlubbohámi juolgái mii lea duogážin sámi nammii vigis; «šlubbu». Dát dilli lea čilgejuvvon juolgeguohcageapmin gottiin.

Njoammunávnnas ja njoammungeainnut

Bakteria Fusobacterium necrophorum gávdno lunddolaččat bohcco čoavjjis ja sirrejuvvo baikka mielde. Bakteria seailu olggobealde ealli njuoska birrasis mas ii leat áibmu. Bakteria sirdása ovtta bohccos nubbái birrasa čađa, nugo ovdamearkka dihte julggiide go eanan lea nuoskkiduvvon baikkain dahje njálbmái fuođđara bokte. Bakteria sáhttá maiddái njoammut go lea njuolga oktavuohta bohccuid gaskkas. Infiserejuvvon háviid siejas/vuolššis lea olu njoammun.

Iskkusváldin

Diagnosa mearriduvvo dávjá dávdamearkkaid vuođul. Diagnosa duođaštuvvo bakteriaid fuomášemiin hávis. Skovhlliid hávis dahje jápmán elliid orgánaid sáhttá sáddet Boazodearvvašvuođabálvalussii iskkadeapmái.

Dikšun

Vigi sáhttá dálkkodit antibiotihkain muhto dát ii lihkostuva álo. Boazu sáhttá maiddái dárbbašit eará divššu dahje čuovvoleami. Dát sáhttá leat áigeguovdil gádjun dihte eaŋkilbohccuid.

Sáhttá árvvoštallot bassat ja doallat ráinnasin vulšon/sidjon háviid jus lea vejolaš. Ane valjit steriila sáltečázi dahje ráinnas čázi. Basa várrogasat sieja/vuolšši juoga mainna mii lea ráinnas. Eastat njoammuma eará osiide bohccos. Ane suorbmafáhcaid dahje basa gieđain juohke bohcco gaskkas.

Vigis lea alla jámolašvuohta jus ii dikšojuvvo.

Eastadeapmi

Ale ane bohccuid áiddi siste mii lea stánžžas ja duolvan baikkain. Eastadit beare alla boazočoahkkevuođa. Erre skihpá bohccuid. Várut mastamis eará ealuide/čorragiidda go lea dávda lea čuožžilan. Váldde eret jápmán bohccuid.

Buhtadus

Lea vejolaš ohcat Eanandoallodirektoráhtas buhtadusa go massá olu bohccuid dávdda čuožžileami geažil. Ohcamušgáibádusat leat čilgejuvvon Boazodoalu ovddidanfoandda njuolggadusaid 2. kapihttalis. Eanet dieđut movt dát lea dahkkojuvvon go livzá lea čuožžilan, geahča artihkkala Boazodoalloođđasiin 2020, nr. 2, siidu 18-23.

Eanet dieđut

Eanet dieđuid nekrobasillose birra lojes bohccuin gávnnat don dás (Nekrobasilliose | vetinst.no). Dieđuid šluppu birra gottiin gávnnat don dás (Fotråte hos villrein | vetinst.no).

Jus dus leat gažaldagat šluppu (nekrobasillose) dahje eará vigiid birra mat bohccuin leat, de sáhtát váldit oktavuođa Boazodearvvašvuođabálvalusa telefovdnanummarii 48 50 70 06 dahje e-bostii: post@reinhelsetjenesten.no.